Felle kleuren en bijzondere vormen

Jong of oud, kunstexpert of -liefhebber; Matisse is voor iedereen. Met dit motto in het achterhoofd stelden conservatoren van Het Stedelijk Museum Amsterdam een tentoonstelling met topwerken van Matisse samen. Residence stelt drie vragen aan Ceciel Stoutjesdijk, conservator in opleiding.

Lees ook over:
- De expositie in het Rijks naast Late Rembrandt
- 5 vragen aan Wim Pijbes over de Late Rembrandt
- Collegereeks Late Rembrandt
- Masterclass over kunst en interieur van Marcel Wolterinck

Drie vragen aan Ceciel Stoutjesdijk van Het Stedelijk Museum

Wat is er bijzonder aan deze tentoonstelling?
‘Het is de eerste keer na zestig jaar dat er een Matisse tentoonstelling in Nederland is. Bovendien is het uniek dat er zoveel werken van de meester op een plek en zo dicht bij huis te zien zijn. We nemen ongeveer honderd werken uit 35 verschillende collecties in bruikleen uit landen over de hele wereld. Van Japan tot New York en van Kopenhagen tot Nice. Daardoor is de tentoonstelling is erg divers. Alle kenmerken uit zijn oeuvre komen in de tentoonstelling naar voren, zoals: schilderijen, knipsels, beelden, glas in lood, affiches en foto’s. Onlangs waren er in de musea Tate Londen en Moma New York tentoonstellingen over Matisse zijn late knipselwerken. Het topstuk tijdens deze tentoonstellingen was het ruim zeven meter lange papierknipsel De parkiet en de zeemeermin uit de collectie van Het Stedelijk. We hebben dat werk destijds uitgeleend, op voorwaarde dat wij later stukken uit hun collectie konden lenen. Dit is een beetje uit de hand gelopen, toen bleek dat we meer topwerken krijgen uit musea over de hele wereld konden lenen dan we van tevoren dachten. Zo is deze uiteindelijk uitgebreide tentoonstelling geboren.’


Links: 1. Woman in Blue, Rechts: 2. View of Notre Dame

Waarin weet deze tentoonstelling de bezoeker te verrassen?
‘De vaste collectie moderne en hedendaagse kunst van het Stedelijk Museum wordt op losse chronologisch volgorde gepresenteerd. Tijdens de tentoonstelling De Oase van Matisse wordt deze vaste opstelling verrijkt met schilderijen, beelden en werk op papier van Henri Matisse (1869-1954). Dit is nooit eerder gedaan. We ontvangen Matisse als een soort eregast in het museum, waar onze eigen collectie op wordt afgestemd en daarmee ook in een nieuw perspectief wordt gezet. Met deze opstelling kunnen wij zijn inspiratiebronnen laten zien, zoals de kunstenaars Courbet, Cézanne en Van Gogh, maar ook kunstenaars die juist Matisse als inspiratiebron zien, van Picasso tot Rothko. In elke zaal worden één tot vier werken van Matisse uitgelicht. De knipsels worden op de eerste etage verzameld. Deze werken maakte hij in de laatste periode van zijn leven. Wij focussen ons dus op het gehele oeuvre met ook schilderijen, beelden en voorwerpen. Zo blijft het voor iedereen verrassend.’

Het monumentale papierknipsel De parkiet en de zeemeermin is het middelpunt van de tentoonstelling. Waarom?
‘De parkiet en de zeemeermin had voor Matisse een grote persoonlijke betekenis. Hij maakte het toen hij na een zware operatie in een rolstoel terecht kwam. De knipsels waren met spelden op grote witte vellen papier aan de muren geprikt van zijn appartement in Hôtel Régina in Nice. Matisse omschreef deze collage dan ook als ‘een kleine tuin die me omringt, waar ik kan lopen... Er zijn bladeren, vruchten, een vogel’. Hij hield van het licht, de planten, vogels en vissen. Nu hij niet meer naar buiten kon, kon hij toch nog binnenshuis van de natuur genieten. Het is een van zijn laatste werken en erg hamonieus van kleur en opbouw.’


3. Deux odalisques dont l'une dévetue

Ook in Het Stedelijk:

‘Vanaf vandaag, 27 februari, tot en met eind mei is de tentoonstelling Het Stedelijk in de oorlog te zien. In deze expositie worden vijf verschillende verhaallijnen gepresenteerd, die ieder op een andere manier te maken hebben met kunst en de Tweede Wereldoorlog. Je vindt er werk uit de eigen collectie en niet eerder vertoonde werken. Tegelijk met De oase van Matisse is er ook een totaal andere, verrassende tentoonstelling van de Britse kunstenaar Ed Atkins. Dit is zijn eerste solotentoonstelling en gaat over videokunst. Op grote schermen wordt er niet eerder vertoonde digitale kunst getoond. Daarnaast is er vanaf juli een tentoonstelling over minimal art met vuur, licht, beweging, demonstraties en performances, genaamd Zero: let us explore the stars.

Beelden: ©Succession H. Matisse, c/o Pictoright Amsterdam 2015
Hoofdfoto: Henri Matisse La perruche et la sirène, 1952-1953 De parkiet en de zeemeermin gouache op papier, uitgeknipt en geplakt op papier, gemonteerd op doek 337 x 768,5 cm Stedelijk Museum Amsterdam verworven met steun van de Vereniging Rembrandt en het Prins Bernhard Cultuurfonds, 1967
1: Henri Matisse Woman in Blue, 1937 olieverf op doek 92,7 x 73,7 cm Philadelphia Museum of Art: Schenking Mrs. John Wintersteen
2: Henri Matisse View of Notre Dame, 1914 olieverf op doek 147,3 x 94,3 cm The Museum of Modern Art (MoMA) Aangekocht met steun van het Lillie P. Bliss legaat, Henri Ittleson, A. Conger Goodyear, Mr. & Mrs. Robert Sinclair Funds, en het Anna Erickson Levene legaat, ter nagedachtenis van haar man Dr. Phoebus Aaron Theodor Levene, 1975 ©2014. Digital image, The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence
3: Henri Matisse Deux odalisques dont l'une dévetue, fond ornemental et damier, 1928 olieverf op doek 54 x 65 cm Moderna Museet, Stockholm

Lees meer artikelen uit de rubriek 3 vragen aan:
- 3 vragen aan Nina Campbell
- 3 vragen aan Piero Lissoni
- 3 vragen aan Nicolò Favaretto Rubelli
- 3 vragen aan GeweldigGewei oprichter Timo Sorber

25 feb 2015

• Portret