Douchewc’s maken hun opmars: een golf aan innovaties

Wellicht even wennen voor de gemiddelde Europese consument, maar douchewc’s maken echt hun opmars. Geberit introduceerde al in 1978 wc’s die met water in plaats van papier het lichaam reinigen – sindsdien worden de modellen steeds innovatiever. Residence sprak met Christoph Behling, Head of Design Strategy bij Geberit, over de AquaClean douchewc-serie én over toiletcultuur.

Christoph Behling is als ontwerper verantwoordelijk voor de (douche)wc’s van Geberit. De van oorsprong Duitse, maar in Londen wonende en werkende designer spreekt via de webcam uitvoerig en geanimeerd over toiletten. En waarom ook niet? We gebruiken het toilet allemaal immers meerdere malen per dag. ‘Ik vind het geweldig hierover te praten,’ zegt Behling aan het begin van ons gesprek. ‘Ik ontwerp ook horloges (als Head Designer voor TAG Heuer, red.), en daarover spreekt iedereen, maar ik heb het minstens even graag over toiletten. Dat vinden sommigen misschien raar, maar een wc is zó belangrijk.’

En gelijk heeft hij. Niet alleen omdat we allemaal vele minuten per dag op de wc-bril doorbrengen, dus een zo prettig mogelijke ervaring daar verdienen, maar ook omdat toiletten veel meer comfort kunnen bieden dan waaraan wij gewend zijn. ‘En waarbij we naast de esthetiek en de functionaliteit ook bewust rekening houden met de milieu-impact,’ stelt Behling verderop in ons gesprek.

Comfort op zijn best
De Zwitserse sanitairfabrikant heeft dan ook al ruim veertig jaar ervaring met het ontwerpen van douchewc’s: in 1978 introduceerde Geberit het douchewc-opzetsysteem Geberella. Deze kon op elke keramieken wc-pot worden gemonteerd. In 1979 werd de Geberit-O-Mat gelanceerd, het eerste complete systeem. Sinds 2009 voert Geberit de AquaClean-productlijn, bestaande uit drie modellen: de AquaClean Mera, Sela en Tuma, met elk eigen karakteristieke eigenschappen en comfortfuncties.
Alle AquaClean-modellen bevatten de gepatenteerde WhirlSpray-douchetechnologie: een aangenaam roterende straal die het onderlichaam comfortabel met water reinigt, vederzacht aanvoelt én minder water verbruikt. Ook zijn alle douchewc’s van Geberit voorzien van een ‘ladydouche’, met een zachtere straal voor de intieme zone. Daarbij hebben de Mera en Sela een TurboFlush-spoeling, voor geruisloos en optimaal doortrekken. Om het schoonmaakgemak te vergroten zijn de AquaCleans bovendien voorzien van een Rimfree® closet. Afhankelijk van het model beschikt de douchewc ook over een luchtzuiveringssysteem tegen nare geurtjes en een warmeluchtföhn met verstelbare temperatuur, die het onderlichaam droogt in plaats van papier.
De AquaClean Mera, voorzien van een zwevend ontwerp, heeft het meest uitgebreide aanbod aan comfortfuncties: een verwarmde zitting, het automatisch openen en sluiten van de deksel en zitting bij het naderen van de wc en een oriëntatielicht onder het closet. Deze zorgt ervoor dat je in het donker de wc kan vinden, zonder een lamp aan te doen en zo eventuele huisgenoten te storen. Alle functies zijn te bedienen met een afstandsbediening en de AquaClean App. Kortom: alles om de toiletervaring zo comfortabel mogelijk te maken.

Terug naar Christoph Behling. De ontwerper, die met zijn eigen designstudio ook bijvoorbeeld solar-boten op zonne-energie ontwikkelt, staat bekend om zijn gevoel voor esthetiek en zijn focus op functionaliteit en duurzaamheid. Een perfecte match met Geberit. Op de website van het merk staan filmpjes waarin Behling uitlegt hoe de douchewc’s werken; hierin spreekt hij ook over het ontwerpen van het ‘perfecte toilet’.

Christoph, hoe gaat zo’n ontwerpproces?
‘De ontwerpopdracht die ik van Geberit kreeg, was geweldig. Ze zeiden: “We willen de beste douchewc’s ooit.” Een heel team dacht mee over wat dat “beste” betekent. De een wilde dat de functionering optimaal moet zijn, een ander vond het duurzame aspect belangrijk en dus minder waterverbruik, weer iemand anders wenste een geruisloos doortreksysteem of minder nare luchtjes. Daarnaast moest de wc er goed en compact uitzien. Allemaal goede wensen. Gelukkig hadden we jaren om de AquaClean-lijn te bedenken, ontwerpen, ontwikkelen en testen. Uiteindelijk voldoen de modellen aan alle eisen. Zo gebruiken we de WhirlSpray-douchetechnologie waarbij luchtbubbels door de waterstralen worden gevlochten. Dit zorgt voor een vederzachte reiniging en minder watergebruik, terwijl het tegelijkertijd optimaal reinigt. Ook spoelen de Geberit-douchewc’s geruisloos door, door de TurboFlushspoeltechnologie. Een in het closet geïntegreerd geurzuiveringssysteem zorgt voor het zuiveren van vervelende luchtjes nog voordat deze de ruimte in kunnen gaan. Niemand praat hier graag over, maar we hebben allemaal wel die wensen. En deze uitvindingen bestaan gewoon, dus waarom zou je ze niet gebruiken? Waarom zouden we nog in een wereld willen leven waarin toiletten stinken en herrie maken?’

Op die vragen zijn veel antwoorden mogelijk die samenhangen met sociale en culturele conventies, maar wat denk jij?
‘Laten we eerst uitzoomen en de evolutie van toiletten vergelijken met die van auto’s in de afgelopen honderd jaar: die zijn enorm veranderd en hebben nu bijvoorbeeld airconditioning en een radio, maken minder geluid en zijn eco-vriendelijker. Wc’s en badkamers zijn daarentegen amper geïnnoveerd, ze kregen hooguit een iets andere vorm en kleur. Waarom verlangen we als consumenten niet meer dan dat? We willen graag persoonlijke hygiëne en geen luchtjes in de wc, maar gebruiken wel papier om dat wat stinkt weg te halen. De reden is opvallend. Honderden jaren geleden reinigden we onszelf na onze behoefte met water, tot artsen ten tijde van de pest dachten dat mensen daarvan ziek werden. Dat was niet zo, toch associëren we in Europa sindsdien schoonmaken met water met slechte hygiëne, terwijl het tegendeel waar is. Met een douchestraal word je zo veel schoner.’

Dat is interessant, maar de milieubewuste consument wil natuurlijk ook niet te veel water verspillen.
‘Klopt, en een reguliere wc doorspoelen kan wel tot acht liter water kosten. Dat aantal is te reduceren; bij Geberit is de grote spoeling in te stellen vanaf 4,5 liter en een kleine spoeling ligt tussen de 3 en 4 liter om het closet schoon te spoelen. Uiteraard gebruik je ook water bij de douchefunctie, maar die is gering door de combinatie van water en luchtbelletjes. Ook gebruik je geen papier, wat de milieu-impact verkleint; er hoeft geen papier afgebroken te worden en er is minder water nodig bij een spoeling, omdat er geen papier weggespoeld hoeft te worden. We kunnen onze ecologische voetafdruk als het om wc-gebruik gaat écht verminderen. En om dan je vorige vraag te beantwoorden, waarom we dit gebrek aan innovaties accepteren: omdat we er niet over praten. Pas als we dat collectief gaan doen, verandert er iets.’

Jullie designteam past duidelijk vele innovaties toe. Op welke technische en esthetische kenmerken ben je zelf trots?
‘Ik ben trots op het gehele eindresultaat, misschien wel het meest op het feit dat we – ook met al die technische innovaties – de modellen optisch compact hebben gehouden. In de AquaClean Mera gebruiken we chroom; niet om het model flashy te maken, zoals dat bij een auto wordt gebruikt om de lijnen te benadrukken, maar juist om hem minder op te laten vallen. Zo wordt chroom ook vaak toegepast bij meubels: omdat het materiaal de omgeving reflecteert, wordt het item zelf bijna onzichtbaar. Ik ben ook trots op de slimme ontwerpoplossingen, onze “invisible innovations”. We willen niet dat consumenten meteen zien hoeveel tijd en moeite er zit in het verwerken van alle techniek in het design, ze moeten de techniek alleen ervaren. Een voorbeeld: het closet is aan de binnenkant spiraalvormig, zodat het water op een natuurlijke wijze door het closet stroomt. Hierdoor is er minder water nodig voor een betere spoeling. Als ontwerper heb ik daarvoor niet eens zoveel hoeven in te grijpen: de zwaartekracht dicteert de vorm.’

De techniek is er, maar hoe zorg je er nu voor dat mensen een douchewc gaan gebruiken?
‘Door dus over toiletgebruik te spreken, ten eerste. Daarnaast zal een douchewc toegankelijker worden als de prijs dat ook is. Tot slot: gewenning. In Londen, waar ik woon, zijn douchewc’s steeds normaler; elk chic hotel heeft ze. Het begint met eentje, dan wennen consumenten eraan, gaan ze het ook verwachten, en dan volgt de rest. Ik hoop gewoon dat het taboe om erover te spreken wordt doorbroken, net zoals ze het in Japan – waar tachtig procent van de huishoudens een douchewc heeft – heel normaal vinden.’

Wat hoop je nog meer?
‘Ik hoop dat consumenten eisen dat wc’s, niet alleen die van Geberit, hetzelfde niveau bieden van gebruikerservaring, esthetiek en duurzaamheid. Weet je wat voor impact keramiek heeft op het milieu? Sommige wc-potten bevatten wel 35 kilogram keramiek. De AquaClean Mera gebruikt slechts een fractie daarvan – en de modellen waar we nu aan werken, nog minder. Omdat we het vervangen door ander materiaal, maar vooral omdat het ontwerp innovatiever is. Zo is het onzichtbare ophangsysteem in de muur sterker, zodat het closet zelf minder gewicht hoeft te dragen. Hierbij geldt ook weer: deze aanpassingen zijn echt niet zo moeilijk, maar niemand gebruikt ze. Waarom? Als kopers niet beter weten, dan eisen ze niets beters, dus biedt niemand iets beters. Die cirkel willen wij bij Geberit doorbreken. Voor consumenten én voor het milieu.’