Geen ruimte voor een tuin? Ga het dak op met een daktuin!

Geen ruimte voor een tuin of behoefte aan een extra stukje groen? Ga dan gewoon het dak op. Als de constructie sterk genoeg is, kan elk dak veranderen in een groene oase.

Op het dak van Adriaan en Ineke Helmig ligt een heuse tuin die uitkijkt over heel Haarlem. Door de paars bloeiende verbena heen zie je de Sint Bavokerk. Er vliegen talloze bijen en vlinders rond en af en toe komt er een merel een liedje zingen. Het geluid van de ritselende grassen in de wind overstemt het busverkeer beneden met gemak. De tuin bestaat uit twee weelderig begroeide perken met daartussen een pad naar een zitje dat tegen de wind wordt beschermd door een grote plantenbak. Kleine parasols zorgen voor beschutting tegen de felle zon. De planten staan er opvallend gezond bij door een ingenieus en onzichtbaar waterbuffersysteem van eierdoos-achtige kratten dat in de substraatlaag is verwerkt. Het is een klein paradijs. ‘Ik kom hier direct in andere sferen’, zegt Ineke. ‘Niemand ziet me, ik voel me hier los van de wereld.’

Van dakterras naar daktuin

Toen Ineke en Adriaan het appartement drie jaar geleden betrokken, was er alleen een lelijk dakterras met twee uitbouwsels bedekt met bitumen. ’s Zomers kon je er een ei op bakken, zo heet werd het. De temperatuur in de slaapkamer eronder was niet te harden. Ineke wist dat sedum op het bitumen een prachtige oplossing is tegen stadse hittestress. Het neemt water op waardoor de temperatuur in huis daalt, beschermt het dak tegen uv-straling waardoor het langer meegaat. En het trekt ook nog eens insecten aan. Ze zocht contact met de Amsterdamse Dakdokters, die bitumen-daken de ‘teerlongen’ van de stad noemen en er hun missie van hebben gemaakt om zoveel mogelijk daken in de stad te vergroenen.

Bloemetjes en bijtjes
Een groen dak ontlast de riolen bij hevige regenval, maakt de stad koeler en biodiverser. Hoe meer plantjes en bloemetjes, hoe meer bijtjes, en dat geldt ook op daktuinen. Ineke had geen idee dat het kon en zij is niet de enige. ‘Op bijna elk huis met een plat dak kan wel een tuin worden aangelegd’, zegt Friso Klapwijk, directeur van de Dakdokters. ‘Als de dakconstructie maar stevig is, dat is het belangrijkste. Oudere panden hebben voor een daktuin bijna altijd een versteviging van de dakconstructie nodig. We voeren dan ook regelmatig operaties uit waarbij we extra draagbalken en constructies aanbrengen. Als er, net als bij Ineke, al een dakterras ligt, kan het met een wat minder ingrijpende operatie.’

Kijkdak
Je zou denken dat een daktuin op een betonnen nieuwbouwdak geen probleem is, maar dat is helaas niet per definitie waar. Friso: ‘Vaak is het beton op het dak minder zwaar gewapend. Voor wie wel iets moois op zijn dak wil, maar geen ingrijpende operaties bestaat de mogelijkheid om een spetterend ‘kijkdak’ van allerlei soorten paars en geel sedum gecombineerd met felroze anjers en grassen aan te leggen. Dat ziet er waanzinnig vrolijk uit. Soms is er op zo’n dak zelfs een terrasje mogelijk boven op een pilaar of steunbalk.’