Familiehuis in Barcelona waar 'simplicity rules'
Wanneer architecte Bea Portabella gevraagd wordt een vergaan negentiende-eeuws herenhuis te verbouwen tot een fijne gezinswoning, komt haar signatuur van ‘complexe eenvoud’ volledig tot zijn recht. In de chique residentiële Bonanova-wijk, gelegen in het hogere deel van Barcelona, vond een stel met drie kinderen de rust en ruimte waar ze naar verlangden.
Verbouwing van een historisch herenhuis in Barcelona
Van even een verhuisbedrijf bellen en er op korte termijn intrekken was echter geen sprake. Bea: ‘Het was duidelijk dat het huis enorm veel potentie had, maar een grote verbouwing bleek al bij een eerste bezoek onontkoombaar. De laatste bewoners hadden er in de jaren zeventig veel aan veranderd, zonder de oorspronkelijke stijl van het huis te respecteren. Vreemde aanpassingen, zoals het lager maken van de ramen zodat er een airconditioner boven geplaatst kon worden, en nieuwe wandjes, waardoor de van oorsprong ruim opgezette ruimtes klein en donker waren geworden. De centrale trap, pontificaal in zicht, oogde lomp en was door zijn hoekige belijning een storend obstakel. Bovendien was het huis, waar decennialang een grote familie gewoond had, volledig uitgewoond.’
De nieuwe eigenaren, die bekend waren met Bea’s werk en haar voor het grootste gedeelte vrij zouden laten, hadden een kort maar concreet wensenlijstje. Bea: ‘Ze wilden een leefbaar en fijn familiehuis met een open karakter, het maximale aan natuurlijke lichtinval en zoveel mogelijk uitzicht op de voor- en achtertuin.’ Ook vonden ze het belangrijk dat in de ruimtelijke indeling de oorspronkelijke opzet van het huis weer terug zou komen. Bea: ‘In dit huis was vrijwel niets van die oorspronkelijke indeling overgebleven, maar gelukkig stond er een vrijwel onaangetast en – van oorsprong – identiek buurhuis naast, zodat we precies konden herleiden hoe het er vroeger had uitgezien.’
Een bijna volledige afbraak van zowel de binnenmuren als de oude vloeren bleek noodzakelijk. Feitelijk zou alleen de voorgevel, ‘een stukje historische huid, een herinnering aan andere tijden’, behouden blijven. Geen sinecure, want voor zulke grote ingrepen heb je uiteraard toestemming nodig. Bea: ‘Inderdaad, het bureaucratische gedeelte heeft alles behoorlijk vertraagd, maar uiteindelijk werd onze renovatieaanvraag positief beoordeeld en konden we beginnen met het terugbrengen van de balans en het creëren van de sfeervolle en leefbare woning waarvoor ze me benaderd hadden.’
Interieurontwerp met licht, ruimte en ingetogen luxe
Bea’s stijl kan het beste omschreven worden als ‘complexe eenvoud’, een schijnbare paradox die in de praktijk wel degelijk coherent blijkt te zijn. ‘Ik wilde een huis creëren dat ‘beleefd’ wordt in beweging, met ruimtes die zoveel mogelijk met elkaar in verbinding staan en lijnen die zich visueel uitstrekken van de ene kant van het huis naar de andere.’ Scheidingswanden liet ze vervangen door enorme, witte portalen, soms wel drie meter hoog en voorzien van een simpele, witte omlijsting. Plafonds werden verhoogd en wanden gestuukt en wit geverfd voor een strakke, tijdloze uitstraling. Een Frans, eikenhouten visgraatparket verving de oude vloeren en loopt nu naadloos en drempelloos door in alle kamers waardoor de ruimtelijke doorstroming nog meer versterkt wordt en het huis zich als het ware openvouwt naar de voor- en achtertuin. Het overvloedige daglicht dat dankzij nieuwe ramen en deurpartijen royaal naar binnen valt, verandert de sfeer in de kamers naar gelang de uren verstrijken.
Elk detail – van de maatvoering tot het materiaalgebruik – draagt bij aan een rustige, ingetogen luxe. De warme textuur van het Franse houtwerk, de zachte, golvende lijn van de door Bea ontworpen trap, het kalkpleister op de wanden, de marmeren wastafels in de badkamers, de Belgische leistenen tegels in de keuken: nergens is overdaad en alles is gericht op duurzaamheid en zintuiglijk genot. Hoe de vloer aanvoelt onder blote voeten, hoe het licht weerkaatst op een muur, hoe een deurklink in de handpalm voelt. De hele inrichting weerspiegelt eenzelfde gevoel voor balans. Meubels zijn niet willekeurig gekozen, maar vertellen een verhaal. Hedendaagse stukken worden afgewisseld met zorgvuldig geselecteerde collector’s items – soms gevonden op reizen, soms ontdekt via lokale galerieën – en elk object is zowel mooi als functioneel. Een handjevol kunstwerken, mooi gedoseerd op zorgvuldig geselecteerde plekken, geeft het interieur een persoonlijke signatuur.
De tuinen spelen nu een centrale rol in het leven in huis. Bea: ‘Dankzij de riante glaspartijen en schuifdeuren is “buiten” niet langer een decor, maar een verlengstuk van het interieur.’