Mina Abouzahra: ‘Ik zit niet vast aan codes of regels van hier of daar, ik beweeg ertussenin’

Als Amsterdamse Tukker met Marokkaanse roots brengt Mina Abouzahra (43) werelden bij elkaar. ‘Met mijn werk wil ik verbinden.’

Als kind waren er twee Mina’s: thuis Marokkaans en op school Nederlands. Hoe was dat?
‘Ik groeide op in twee werelden waartussen ik constant schakelde. Dat ging me goed af en ik vond het ook leuk en spannend. Maar in de puberteit zette ik mij af tegen mijn ouders en mijn Marokkaanse identiteit. Na deze roerige tijd werd mijn nieuwsgierigheid naar het onbekende land van mijn ouders toch steeds groter. Ik kende Marokko helemaal niet, alleen het platteland waar mijn ouders vandaan kwamen. Een rurale omgeving zonder gas, water of licht. Tussen de dieren en olijfgaarden. Het leven was daar simpel en traag.’

En dus ging je het land bereizen?
‘Ja, ik werkte in de culinaire sector en in een zoektocht naar streekgerechten reisde ik het hele land door. Zo ontdekte ik de grote diversiteit aan gedaantes die Marokko rijk is. Casablanca was modern en hip, daar zag ik korte rokjes en decolletés, jongens en meisje op scooters. Met de herinnering van het rurale Marokko als mijn enige referentie was ik in shock en vond ik alles raar.’

En hoe vonden ze jou?
Schaterlach. ‘Ik denk dat dat wederzijds was, haha. In Marokko zijn mensen heel instinctief en emotioneel, veel meer dan in Nederland. Ik stootte constant mijn hoofd, maar gaandeweg heb ik geleerd dat beide culturen, hoe verschillend dan ook, allebei eigen waarheden en bestaansrecht hebben. Ik hoef daar niet tussen te kiezen; er is niet één ultieme waarheid. Dat was een grote les voor mijn leven en werk.’

Hoe uitte zich dat?
‘Vanuit de verschillende waarheden heb ik een soort nieuwe waarheid gecreëerd, míjn waarheid. Het gevoel dat ik nergens echt bij hoorde, dat lege stukje niemandsland, bleek later juist de plek te zijn waar ruimte was om te creëren en te ontmoeten. Ik zit niet vast aan codes of regels van hier of daar, ik beweeg ertussenin, daar waar niets is en alles mag zijn. Heel vrij voel ik me.’

Je bent ook meubelmaker. Wat is het verhaal achter je sofa Goity?
‘Tien jaar geleden ging ik met mijn moeder naar haar ouderlijk huis, een grote boerderij. We sliepen met veel familieleden in één grote kamer. De een was aan het zuchten, de ander aan het knorren, ik kreeg het Spaans benauwd, mijn moeder vond het fantastisch. ’s Ochtends werden alle dekens, schapenvachten en matrassen opgeklopt en opgestapeld. Dit beeld heeft me geïnspireerd bij het ontwerpen van de sofa. Goity betekent zusje en ik heb hem gemaakt om de Marokkaanse gastvrijheid, familiebanden en saamhorigheid te vieren. Al mijn meubels hebben een stukje Marokko in zich, een land rijk aan ambachten. Als meubelmaker vind ik het heel belangrijk dat ambachten blijven bestaan. Ze dragen cultuur en traditie met zich mee en hebben alles wat een snelle consumptiemaatschappij niet heeft. Het is duurzaam, heeft een ziel en wordt vaak mooier naarmate de tijd verstrijkt. Zo ervaar ik dat ook. In elke handeling zit energie en liefde.’

Je bent de initiatiefnemer van One Square Meter Berber. Wat is dat?
‘Berbertapijten zijn immens populair, het is een belangrijk exportproduct van Marokko. Maar de vrouwen die de tapijten weven, de ware kunstenaars achter deze creaties, zijn de laagstbetaalden in de industrie. Ze verdienen gemiddeld twintig cent per uur, terwijl anderen er miljoenen aan verdienen. Het ambacht dreigt hierdoor uit te sterven. Het berbertapijt heeft een speciale plek in mijn hart: het is een vrouwenambacht en draagt een rijke cultuur en traditie met zich mee. Elke streek heeft een eigen tapijt, met eigen motieven, en elk tapijt vertelt een specifiek verhaal over de stam, de familie of de levensfase van de vrouw. Het is een manier van zelfexpressie voor die vrouwen, die vaak niet kunnen lezen of schrijven. Daarbij is het ook een sociale aangelegenheid. De vrouwen komen bij elkaar om te knopen, nieuwtjes uit te wisselen en elkaar te ondersteunen. Het is intiem, warm en sociaal. Met One Square Meter Berber wil ik deze vrouwen een gezicht geven. Dat doe ik onder meer door een krant van een vierkante meter te maken waarin we vertellen over de geschiedenis en traditie van het berbertapijt en wat de toekomst zal brengen voor de ambachten. Er staat ook filmpje over op YouTube.’

Op 16 september opent de expositie Het Berberhuis tijdens designfestival GLUE Amsterdam in het Meterhuisje van Westergas. Het Berberhuis staat in het teken van het designproject One Square Meter Berber, een initiatief van interieur- en meubelontwerper Mina Abouzahra. Meer informatie over Mina vind je hier.